Nhà thơ Xuân Diệu từng viết:

“Tổ quốc ta như một con tàu

Mũi thuyền ta đó, mũi Cà Mau”

Hai câu thơ vang lên với giọng điệu biết bao tự hào về một vùng đất giàu truyền thống văn hoá, lịch sử tốt đẹp nằm ở vùng cực Nam của Tổ quốc – Cà Mau.

Trại cụm 4 mang tên “Đất mũi Cà Mau”

Cà Mau là một vùng đất trẻ, mới được khai phá khoảng trên 300 năm. Là tỉnh cực Nam của Tổ quốc, nằm trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long với thảm rừng tràm bạt ngàn và hệ sinh thái rừng ngập mặn trải dài, nối liền từ U Minh Thượng đến cửa Gành Hào (giáp tỉnh Bạc Liêu), lịch sử phát triển vùng Đất Mũi Cà Mau gắn liền với việc khai hoang mở cõi của các cộng đồng lưu dân người Kinh, Hoa, Khmer.

Tên gọi Cà Mau thân thương có xuất phát điểm từ cách đồng bào Khmer gọi tên vùng đất này là "Tưk Kha-mau", có nghĩa là nước đen. Nước đen là màu nước đặc trưng do lá tràm của thảm rừng tràm U Minh bạt ngàn rụng xuống làm đổi màu nước.

Rừng tràm U Minh Thượng

Ai nghĩ đến Cà Mau cũng đều nghĩ đến nơi tận cùng của tổ quốc: Mũi Cà Mau. Đến thăm nơi đây, du khách được thăm cột mốc toạ độ quốc gia, ngắm rừng, ngắm biển, chiêm ngưỡng ráng chiều ẩn hiện trên vùng trời biển bao la. Mũi Cà Mau là mảnh đất nhô ra ở điểm tận cùng phía Nam của Tổ quốc Việt Nam, thuộc địa phận xóm Mũi, xã Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển, cách thành phố Cà Mau hơn 100 km. Đó là vùng đất thiêng liêng trong tâm thức người Việt Nam mà trong đời, ai cũng nên tới ít nhất 1 lần. Cà Mau có diện tích tự nhiên 5.211 km2, địa hình bằng phẳng, đất đai phì nhiêu, sông ngòi chằng chịt. Mỗi năm, phía Tây vùng Mũi Cà Mau lại bồi ra biển trên 50 mét. Ngoài biển có đảo Hòn Khoai, Hòn Chuối, Hòn Bương và Hòn Đá Bạc. Khí hậu Cà Mau ôn hoà thuộc vùng cận xích đạo, nhiệt đới gió mùa, có 2 mùa mưa nắng rõ rệt, không bị ảnh hưởng của lũ và ít có bão.

Con người Cà Mau chất phác, mến khách, trọng nghĩa tình; giàu tình yêu quê hương đất nước, sẵn sàng chiến đấu hy sinh bảo vệ Tổ quốc. Ngay từ trước những năm 1930 ở Cà Mau đã có nhiều cuộc nổi dậy của nông dân chống lại địa chủ, hương quản cướp bóc ruộng đất. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Cà Mau là quê hương căn cứ địa cách mạng kiên cường, đã tổ chức hàng nghìn trận đánh, nổi tiếng như mặt trận Tân Hưng, chiến thắng Nhị Nguyệt, chiến thắng Mương Điều v.v.. thời chống Pháp. Đánh tiêu diệt chi khu Đầm Dơi, Chi khu Cái Nước, cứ điểm Chà Là, tổng tiến công và nổi dậy tết Mậu Thân, đánh vào tận sào huyệt của địch tại thị xã Cà Mau và cùng cả nước làm nên đại thắng mùa xuân 1975. Chúng ta, thế hệ kế tiếp cần phải trân trọng giữ gìn những giá trị đó để mỗi khi lần giở những trang sử cũ ta lại tự nhủ mình, phải cố gắng học tập để không phụ công sức của người xưa để trân trọng hơn, yêu quý hơn mảnh đất này.

Văn hóa của Cà Mau có sự dung hòa đa dạng và phong phú do được tiếp thu nhiều nền văn hóa khác nhau: văn hóa người Kinh, người Khơme, người Hoa. Do đặc điểm sống ở vùng sông nước, rừng biển sâu xa nên loại hình đàn ca cải lương trở thành nếp sinh hoạt văn nghệ phổ biến trong nhân dân; miền đất này có truyện cười dân gian của Bác Ba Phi đầy huyền thoại; có làn điệu thơ Bạc Liêu của nghệ sĩ Thái Đắc Hàng. Hàng năm nhân dân tổ chức lễ hội Nghinh Ông ở cửa biển Sông Đốc và một số lễ hội dân gian khác.

Lễ hội Nghinh Ông ở cửa sông Đốc

Trong bức tranh của sự phát triển vùng Đất Mũi Cà Mau, không thể không kể đến nét văn hóa trong nếp sinh hoạt hằng ngày của cộng đồng cư dân nơi đây. Người dân ở xóm Mũi từ bao đời nay vẫn sinh hoạt ngay dưới mái nhà của mình - mái nhà dưới tán rừng đước mênh mông không có cửa. Nếu cần che nắng, gió họ chỉ sử dụng một tấm mành bằng ni-lông căng ngang mặt nhà. Điều này thể hiện một cách tự nhiên nét văn hóa đậm chất phóng khoáng của người dân Nam Bộ, họ muốn được hưởng trọn luồng gió mát tươi từ mặt sông thổi vào.

Thầy cô và các bạn học sinh đã bao giờ trải nghiệm chợ nổi chưa? Cái cảm giác lênh đênh trên mặt nước, được đi chợ trên sông và khám phá cuộc sống thường ngày của những người dân sống ở đây thú vị lắm đấy!

Chợ nổi Cà Mau nằm trên đoạn cuối con sông Gành Hào, cách cầu Gành Hào khoảng hơn 200m ở phường 8, trung tâm thành phố Cà Mau. Đây là nơi tập trung nhiều tàu bè buôn bán chở đầy các loại nông sản và hàng hóa của người dân.

Đây là khu chợ người dân địa phương tự họp hàng ngày và hoạt động nhộn nhịp nhất là vào khoảng thời gian từ 2 – 3 giờ sáng. Du khách đến đây sẽ có cơ hội được trải nghiệm chuyến vòng quanh chợ nổi vào sáng sớm.

Chợ nổi Cà Mau tấp nập, náo nhiệt ngay từ sáng sớm

Ở khu chợ nổi ở Cà Mau này chỉ tập trung mua bán sỉ đủ các loại mặt hàng từ thực phẩm, nhu yếu phẩm, trái cây tươi ngon, rau từ các miệt vườn cho các thương lái. Người dân nơi đây chân thành, bình dị, họ buôn bán trên những chiếc xuồng, ghe tàu to nhỏ trên dòng sông. Các loại trái cây từ các miệt vườn như: bầu, bí, ổi, dưa gang, dừa nước, đu đủ, xoài, khóm thơm, chôm chôm,….Ngoài ra, chợ nổi này còn bán chiếu rong, một thứ đặc trưng mà hầu hết khi nhắc đến nó thì người ta nhớ ngay đến Cà Mau.

Các mặt hàng đa dạng ở khu chợ nổi

Thời điểm khi về chiều tối, ta có thể ghé qua chợ nổi khi trở lên im lặng lãng mạn, khung cảnh yên bình. Những chiếc ghe lúc sáng giờ đây trở thành những căn nhà nổi bồng bềnh trên mặt nước. Những em nhỏ ngồi câu cá, vui đùa,…tạo nên một khung cảnh bình yên tuyệt đẹp khó tìm thấy ở nơi khác.

Kết thúc chuyến đi, ta có thể mua một ít đặc sản của Cà Mau về làm quà cho gia đình và bạn bè. Đó có thể là Cua Năm Căn, Mắm lóc U Minh, Ba khía Rạch Gốc (Ngọn Hiển), là sò huyết Bãi Bồi (Ngọn Hiển), là tôm khô Bãi Háp (Năm Căn)…

Ba khía Rạch Gốc

Cua Năm Căn

Đến Cà Mau không chỉ để chu du ngắm cảnh mà còn là mong ước của rất nhiều người được một lần đến với nơi tân cùng của tổ quốc, để được biết rằng đất nước ta xinh đẹp như thế nào, 4 cột mốc ở 4 cực của Việt Nam luôn là mục tiêu hàng đầu của những người say mê du lịch. Và miền cực Nam vẫn luôn chờ bạn phía trước.

Chuyến trải nghiệm đến vùng đất mũi Cà Mau xin phép dừng chân tại đây.

Hy vọng các thầy cô và các bạn đã có được những trải nghiệm thú vị và cảm nhận được phần nào tình yêu tha thiết và lòng tự hào sâu sắc mà chúng con con dành cho vùng đất thân thương này của Tổ quốc.